kolejne spojrzenie na 'platformę’ – w dwóch kontekstach. po pierwsze – bezpieczeństwo, po drugie – konsekwencje 'on-premowego myślenia’. w sumie to odwrotnie, bo zaniechania z w prawidłowej konfiguracji bezpieczeństwa wynikają głównie z faktu, że M365 nie jest prawidłowo rozumiane. bo cały czas poqtuje 'stare myślenie’. taka oto anegdota [prawdziwa], która powinna dobrze zobrazować, co mam na myśli…
dzień dobry, my po Teamsy….
niedawno, po wybuchu pandemii, duża firma postanowiła zwiększyć możliwości pracy z domu [#WFH]. więc firma chce wdrożyć Microsoft Teams. *tylko* Teams…
[parafrazując] „no bo przecież takie Teamsy, to zainstaluje się i już – ludzie mogą sobie korzystać. mamy jakieś licencje i to w ramach EA nawet O365 E3 i to całkiem sporo. nie chcemy od razu dla wszystkich tylko małymi kroczkami – odpalimy dla np. 5o osób jako PoC a potem dla reszty organizacji. a jakieś dodatki typu skrzynki czy OneDrive to może potem. na razie chcemy szybko [i tanio], żeby skorzystać z możliwości tej wspaniałej pracy grupowej, jaką daje Teams”…
khmmm… no i to takie „onpremowe myślenie”. zupełnie wszystko do góry nogami. jeśli nie wiecie o czym mówię – to znaczy, że jeszcze musicie się w M365 wgryźć… jakie błędy zostały popełnione w tym rozumowaniu? zadajmy klientowi kilka pytań i co się okaże:
- jest już AD. oczywiście powinno być SSO, a w przyszłości bardziej wykorzystać usługę. czyli trzeba zacząć od zaprojektowania tożsamości hybrydowej, synchronizacji, określić zasady synchronizacji – nawet jeśli początkowo synchronizowałoby się tylko kilka osób, to trzeba zrobić pełny projekt. firma niemała, AD niemałe, a wiadomo – jak się zajrzy do szafy [AD] to zaczną trupy wypadać [cała historia i nakładające się modele zarządzania]. trzeba jakieś serwery dla ADConnect postawić, redundancja, ustalić metodę uwierzytelnienia – w końcu to ma być produkcja, jak się źle poustala, to potem będzie ciężko to zmieniać… to tak w ramach rozgrzewki…
- jest Exchange on-premise. ale Teams korzysta ze skrzynek pocztowych. nie dość, że trochę ciężko przewidzieć co by się stało jak by to tak po prostu rozdzielnie potraktować [znaczy duplicate-mailbox by się stało], ale klient wspomniał, że będzie raczej chciał usługę mocniej utylizować w przyszłości. a to oznacza hybrydę Exchange – i znów projekt i DNSy i mailflow i reguły na FW itd….
- jest oczywiście i SfB on-premise… czyli musi być współdzielony SIP domain, hybryda SfB … i znów – trzeba to zaprojektować, wdrożyć ….
- przetwarzane są informacje wrażliwe a firma podlega licznym normom i wymaganiom bezpieczeństwa – a więc trzeba skonfigurować polityki bezpieczeństwa dla wszystkich komponentów, ustalić co użytkownicy mogą a czego nie mogą … o tym więcej za chwilę, ale już widać – że to nie zadanie na 5 minut tylko ciężki projekt.
w dużym skrócie – nie ma pojęcia 'tylko Teamsy’… no ok, da się 'tylko Teamsy’. można wdrożyć na szybko tenant M365, zostać przy domenie *.onmicrosoft.com i sobie z Teamsów korzystać od razu. ale nie ma mowy o integracji, nie ma mowy o tym, żeby to post factum łączyć ze środowiskiem on-premise [technicznie się da, ale czas i koszty…], funkcjonalność będzie ograniczona, no i tak czy inaczej – trzeba to przecież zabezpieczyć… ma być zgodność z normami i bezpieczeństwo – a gdzie licencje EMS? a to będzie kosztowało …. w sumie to bez różnicy bo kwota już i tak przekroczyła jakiekolwiek wyobrażenia wstępne – coś co miało być szybkim wdrożeniem dla 5o osób okazuje się olbrzymim projektem – być może na długie miesiące. o kwotach nawet nie wspominam.
to tylko skrzynki Exchange
o bezpieczeństwie myślą niby wszyscy, niektórzy próbują, ale niewiele osób ma pojęcie co to w ogóle znaczy 'bezpieczeństwo M365′. może inna anegdota, tym razem mniejsza firma, ale schemat [czy raczej końcowy efekt], który obserwuję bez względu na wielkość firmy:
„mamy pocztę w takim to serwisie, i kupiliśmy licencje o365 i będziemy migrować”
„a bezpieczeństwo? macie jakiś projekt/pomysł jak to zabezpieczyć?”
„ale to tylko skrzyneczki”
czy aby na pewno? najbardziej oczywistym elementem, który pewnie każdy wskaże – jest tożsamość. w rozwiązaniach Chmury publicznej bezpieczeństwo sqpia się głównie na tożsamości [i danych]. w nazwie 'Chmura Publiczna’ dość kluczowe jest słowo 'Publiczna’. każdy – skądkolwiek na świecie, może próbować się logować, atakować konta itd. ale to dopiero początek… o czym [z przerażeniem zauważam] się zapomina. przecież wystarczy pojedyncza licencja, choćby trial, choćby wygasła dawno temu – ale jeśli była, to uruchamiane zostały w ramach M365 usługi, które objęte są/były licencją! to że licencje wygasły – nie wyłącza usług w ramach tenanta – co najwyżej z usługi nie da się w pełni korzystać, ale ona działa. to, że firma chce 'tylko skrzyneczki’, nie oznacza, że cała reszta nie istnieje. to nie jest onprem – w którym stawiamy sobie Exchange, a reszty nie ma, bo jeszcze nie zdecydowaliśmy czy instalować serwer SharePoint – te usługi są, działają, mają jakieś ustawienia wyjściowe, są dostępne – czyt. można próbować się do nich dostać. i nie mówię tylko o próbach włamania. zauważyłem, że powszechną praktyką jest przypisywanie użytkownikom pełnych licencji, bez wyłączania planów serwisowych – nawet jeśli firma jeszcze nie planowała z nich korzystać. a to oznacza, że użytkownicy mogą korzystać z pozostałych usług i zrobić sobie krzywdę. czy też firmie. np. przypadkiem udostępniając plik z danymi wrażliwymi, lub w ramach zabawy i nauki ustawić jakiś konektor, który automatycznie gdzieś tam wysyła maile czy kopiuje pliki…
a tych usług jest dużo: OneDrive, SharePoint, Teams, same grupy M365, co za tym idzie wieloraka możliwość współdzielenie plików na zewnątrz, możliwość dodawania dowolnych konektorów – i w Outlook i w Teams i w … można by tak wymieniać a szczegółów jest dużo.
a całe środowisko M365 projektowane jest przez DevOpsów tak, aby zaspakajać ich potrzeby. czyli wszycy-wszytko-wszytkim-zawsze-wszędzie-proszęBardzo. zupełnie jak na tych teaserach reklamowych Microsoft Teams – gdzie wszyscy są kreatywni, wszyscy piękni, młodzi i ambitni i świetnie adaptują te nowe super technologie. taaa… i rozgrzeszenie i życie wieczne za darmo, przy wyqpieniu Software Assurance.
życie zazwyczaj wygląda nieco odmiennie. dla tego…
ZABEZPIECZ SWOJE M365 KOMPLEKSOWO i AUDYTUJ
nie ma że 'tylko skrzyneczki’ czy 'tylko Teams’. trzeba wdrożyć minimum bezpieczeństwa dla *całego tenanta* – czyli wszystkich usług, bez względu no to czy dziś chcemy z nich korzystać. tym bardziej, że jest bardzo wiele elementów, związanych bezpośrednio z AAD i o365, które są dla wszystkich – a [prawie] nikt i tak tego nie konfiguruje zostawiając ustawienia wyjściowe, które są [za]bardzo liberalne. do tego trzeba pamiętać, że Chmura to nie jest 'produkt w wersji X’ – to jest dynamicznie rozwijające się środowisko. dla tego nie wystarczy 'zabezpieczyć’ – trzeba robić przeglądy, sprawdzać jakie nowe aplikacje się pojawiły, jakie dodatki – bo za chwilę pojawi się kolejna nowa aplikacja, która wymaga znów przyjrzenia się jej możliwościom i bezpieczeństwu, ocenić czy użytkownicy będą z niej korzystać i w jaki sposób i zaplanować co z nią zrobić i jak skonfigurować – bo wbrew dość powszechnej opinii – SaaS wcale nie oznacza, że tam się nic nie konfiguruje, czy że wszystko jest od razu bezpieczne.
jeśli myślisz poważnie o bezpieczeństwie a twoja firma musi być zgodna z normami – pomyśl od razu o licencjach EMS, M365sec, albo przynajmniej Business Premium dla mniejszych.
a po wiedzę – cóż, trzeba zgłosić się do odpowiednich konsultantów (:
eN.
Mateusz
M'cin